به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

مظفریه تبریز، جلوه فاخر عزاداری حسینی

تاریخ انتشار: ۷ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۳۳۶۰۱۶

بازارتبریز، آئینه تمام‌نمای رفتار و کردار مردم این شهر است. غیر از بعد اقتصادی، ارتباط مردم با بازار در ابعاد فرهنگی و اجتماعی نیز تعریف شده‌است. عزاداری ایام محرم در شهر تبریز با بازار و خصوصا سرای مظفریه گره خورده است. به نوعی می‌توان گفت نشانه و نماد عزاداری تبریز، بازار مظفریه است. 

 بازار تبریز و خصوصا تیمچه مظفریه در سال‌های دور تمام دهه محرم را میزبان دسته‌های عزاداری سالار شهیدان بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بعد‌ها تنها از روز پنجم؛ و بعد از دوران حکومت پهلوی تا زمان حاضر تنها از روز هشتم این عزاداری شروع می‌شود و تا سومین روز بعد از شهادت امام حسین (ع) ادامه پیدا می‌کند.

عزاداران در تمام طول بازار تبریز حرکت می‌کنند، اما اوج این عزاداری در سرای مظفریه است. تمام اهالی بازار و خصوصا تیمچه‌داران سرای مظفریه؛ نسل اندر نسل وظیفه و علاقه دارند که در روز‌های عزای امام حسین (ع) میزبان خادمان و دوستداران آن حضرت باشند. این خدمت‌رسانی گاه به صورت میزبانی در تیمچه‌ها و یا به صورت پخش غذا و چای نذری صورت می‌گیرد. معمولا از روز هشتم تا دوازدهم محرم هیچ مغازه‌ای در بازار به کسب و کار مشغول نیست و همه به عشق امام حسین (ع) در حال برگزاری مراسمات عزاداری در گوشه کنار بازار هستند.

همان‌طور که در بخش پیشین گفته‌شد؛ هر محله از محلات تاریخی تبریز دارای سه دسته عزاداری با نام‌های عرب، عجم و زنجیرزن است. در گذشته این هئیت‌ها با توجه به اصناف و شغل و گاهی طبقه اجتماعی مردم؛ مخاطبان خاص خود را داشت. لوطیان و طراران و شغل‌های سخت اغلب مشتری هیئت‌های عرب بودند. زنجیرزنان، طبقه میانی اجتماع و شغل‌های شهری مانند عطاری و بزازی و... را به خود جذب می‌کردند. تاجران و طبقه مرفه جامعه نیز به هیئت‌های عجم می‌رفتند. اما امروز تقریبا این تقسیم‌بندی از بین رفته و بیشتر افراد بر اساس ذوق و سلیقه، هیئت خود را انتخاب می‌کنند. این هیئت‌ها به ترتیب در بازار عزاداری می‌کنند و خود را بر اساس نظم از پیش تعیین‌شده‌ای به سرای مظفریه می‌رسانند.

چینش افراد هیئت‌ها در مظفریه متفاوت است. اما معمولا سعی می‌شود که پیرغلامان و سپیدمویان در ابتدای صف حرکت کنند، جوانان در مرکز و کودکان در انتها. معمولا هر هیئت میاندار مخصوص خود را دارد که به حرکت آن نظم می‌دهد. گاه که به هر دلیل صدای مداح به گوش مخاطب نمی‌رسد یا میاندار احساس می‌کند که رکودی به جان هیئت افتاده؛ وظیفه دارد با فریاد‌هایی صدای اهالی هیئت را بلند کند و آن‌ها را به واکنش وادار کند. مثلا فریاد می‌زند:

قول لاری قلم
تا عزاداران بگویند:
اباالفضل
یا شعار‌هایی از این جنس.

عموما تلاش می‌شود که دسته‌های عزاداری در روز‌های مختلف به نوعی حرکت کنند که در حق دسته‌های دیگر اجحافی صورت نگیرد. مثلا ترتیبی اتخاذ می‌شود تا هیئتی که در روز اول به عنوان اولین دسته حرکت می‌کند در روز دوم مثلا در جایگاه پنجم قرار می‌گیرد و روز آخر به عنوان آخرین دسته حرکت می‌کنند. ترتیب حرکت بیست و هشت دسته عزاداری در بازار تبریز بر حسب قرعه‌کشی است.

در روزگار پهلوی، سرپرستان هیئات مذهبی با حضور در شهربانی این قرعه کشی را ترتیب می‌دادند. ولی امروزه در مجمع سرپرستان در حضور نماینده نیروی انتظامی این قرعه کشی صورت می‌گیرد. 

 

موضوعات عزاداری در بازار تاریخی تبریز

موضوع روز اول عزاداری بازار تبریز-یعنی روز هشتم محرم- بسته شدن آب فرات و توسل به علی اصغر (س) است. تمام افراد و دسته جات حاضر در بازار حول این محور شعر می‌خوانند. اشعاری مانند:

کوفه دن فرمان یتیشدی ابن سعد بی حیایه
باغلاسین راه فراتی اهل بیت مصطفیایه

در روز نهم محرم، عزاداری هیئات در مورد حضرت ابوالفضل عباس (س) است. تمام دسته‌های عزاداری یک صدا در شان علمدار کربلا، شعر می‌خوانند و عزاداری می‌کنند. تنوع نوحه‌های آذری درباره حضرت عباس (ع) بسیار زیاد است. از آن جمله می‌توان اشاره کرد به:‌ای جماعت تا وارام اسلامه نصرت ایلرم
صاخ الیم گئتدی صول اللی دینه خدمت ایلرم
تا منی گهواره یه سالدی آنام ام البنین
وردی بیر سوت سینه دن هر قطره سی آیین دین
بسله دی دینه منی حامی امیرالمومنین
جوهر ذاتیم دی دینیم دن حمایت ایلرم

در روز عاشورا عمده اشعار درباره غارت خیام و اصطلاحا «قتلگاه اول» است. منظور پیرغلامان از «قتلگاه اول»

ماجرای قتلگاه و شهادت امام حسین (ع) است:

دور ایله چاره یا اخا اماندی خیمه لر یانار
اگرچه دوتموری دیلیم گرگ دیم نلر یانار
سیخوبدی منجنیق غم سلیل آل احمدی
آلوب آرایه کفز اودی سلاله‌ی محمدی
قالوب اود ایچره مظهر جمال پاک سرمدی
گوروبدی آتش بلا بو حالی سس چکر یانار
ورق ورق داغیتدیلار رساله‌ی رسالتی
درست محکم ایتدیلر قواعد ضلالتی
پریده رنگیمون منیم بو حله وار دلالتی
او دور دلیل گوزلریم توکر سرشگ‌تر یانار
یا
دور‌ای یارالی یاتما سینیق نیزه لر اوسته
اشرار عرب گتدی یورش خیمه لر اوسته...

در روز یازدهم «قتلگاه دوم» خوانده می‌شود. منظور از «قتلگاه دوم»، کوچ اسرا از کربلا و ورود ایشان به کوفه است:

نیزه ده قارداش باشین هریان گدر
آردی جا بیر جمع سرگردان گدر
زینبین قوران آخن گؤز یاشیوا
منده یاننام اوغلووا قارداشیوا
تا نظر ساللام یارالی باشیوا
بو اورکدن قطره قطره قان گدر

روز دوازهم عزاداری بازار درباره‌ی دفن شهدا و نیز ماجرای کوفه است:

حق ایستدی بیر نوعیله دفع محن اتسین
امر ایله دی سجاده حسینه کفن اتسین

باشگاه خبرنگاران جوان آذربایجان شرقی تبریز

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: بازار تبریز عزاداری بازار تبریز امام حسین هیئت ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۳۳۶۰۱۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

استقبال بازار جهانی از محصولات دانش بنیان وطنی

به گزارش خبرگزاری صداوسیما؛ مرکز سمنان،️   حسینی معاون امور مجلس رییس جمهور در سخنرانی پیش از خطبه‌های نماز جمعه این هفته سمنان در مصلای این شهر با اشاره به سفر رییس جمهور به سمنان همزمان با تحقق وعده صادق، افزود: کشور‌های غربی از جمله انگلیس و آمریکا از حامیان رژیم غاصب صهیونیستی هستند و تحقق وعده صادق بار دیگر صلابت و اقتدار نظام جمهوری اسلامی ایران را به نمایش گذاشت.
وی با گرامیداشت هفته کار و کارگر، به ترویج فرهنگ کار و کارگر و مهارت آموزی به ویژه برای جوانان تاکید کرد و گفت: ظرفیت‌های متعدد از معدن، اقتصاد دیجیتال تا اقتصاد دانش‌بنیان در برنامه هفتم دیده شده و لازمه تحقق این برنامه‌ها، خودکفایی و افزایش صادرات است.
معاون امور مجلس رییس جمهور به افزایش ۵۷ درصدی حقوق و ارتقای رفاه کارگران در دولت سیزدهم اشاره کرد و افزود: اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل، کاهش حوادث‌کار، اصلاح بیمه کارگران ساختمانی با دربرگیری ۵۰۰ هزار کارگر ساختمانی از جمله اقدام‌های حمایتی از این قشر زحمت‌کش است.
حسینی در ادامه با بیان نقش کارگران در عرصه‌های مختلف کشور گفت: تحقق شعار امسال نیازمند همراهی کارگر، کارفرما و سرمایه‌گذار و رفع چالش‌های اقتصادی کشور در گرو جهش تولید است.
وی کلید حل مشکلات اقتصادی را تولید دانست و گفت: راهکار رفع مشکلات اقتصادی و دور ماندن از مشکلات و نوسانات بازار ارز توجه به منویات رهبر معظم انقلاب در جهش تولید است.
معاون امور مجلس رییس جمهور از استقبال بازار جهانی در خرید محصولات دانش بنیان وطنی در نمایشگاه‌ها بین المللی رایادآور شد و گفت: ۱۰ هزار شرکت دانش‌بنیان در کشور فعال است ضروری است محصولات این شرکت‌ها با کمک مسئولین رونق پیدا کند.
سید محمد حسینی با بیان اینکه ارتقای کیفیت کالا نقش مهمی در افزایش صادرات دارد، تاکید کرد: قرارداد‌های مختلف بین‌المللی از جمله شانگهای و بریکس فرصتی برای افزایش بیش از پیش صادرات است.
معاون رییس جمهور با تاکید بر تلاش همگانی در پیشرفت راهبرد‌های اقتصادی کشور گفت: با قدرت و صلابت برای توسعه و پیشرفت کشور در تلاش برای تبدیل تهدید‌ها به فرصت باشیم که از جمله این نمونه‌ها قدرت نظامی و اقتدار دفاعی جمهوری اسلامی ایران است.